Covid 19 – Criminal Justice Campaign
W listopadzie 2020 r. Helsińska Fundacja Praw Człowieka przystąpiła do międzynarodowego projektu Covid 19 – Criminal Justice Campaign koordynowanego przez międzynarodową organizację Fair Trial International.
W jego ramach organizacje z całego świata monitorują zmiany ustawodawcze wprowadzane w ramach prawa i postępowania karnego w związku z pandemią oraz przyglądają się praktyce sądowej. Celem prowadzonych działań jest przeciwstawianie się nadmiernej ingerencji w prawa i wolności obywatelskie, która niestety często towarzyszy nowym, wprowadzanym szybko w obecnych okolicznościach przepisom prawnym.
Czy koronawirus SARS-CoV-2 zaatakował system wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych? Raport HFPC
Helsińska Fundacja Praw Człowieka przeanalizowała, jak od marca 2020 do listopada 2021 roku pandemia koronawirusa wpływa na szeroko pojęty system wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych w Polsce. Efektem pracy jest raport: „Czy koronawirus SARS-CoV-2 zaatakował system wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych? Raport HFPC o wpływie pandemii koronawirusa na funkcjonowanie systemu sprawiedliwości w sprawach karnych”.
Sytuacja osób skazanych w polskich jednostkach penitencjarnych w czasie pandemii – uaktualnienie listopad 2021
W Polsce funkcjonują łącznie 172 zakłady karne, areszty śledcze i oddziały zewnętrzne. W przeddzień pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 przebywało w nich blisko 75 000 osób pozbawionych wolności, a zaludnienie jednostek przekraczało 91%. We wrześniu 2021 osób przebywających w aresztach śledczych i zakładach karnych było łącznie 71 291, a zaludnienie wyniosło 86,77%.
Sytuacja osób tymczasowo aresztowanych w polskich jednostkach penitencjarnych czasie pandemii – uaktualnienie listopad 2021
Zmiany w zakresie liczebności osób tymczasowo aresztowanych prezentowały się w odmienny sposób niż w odniesieniu do osób skazanych. Od kwietnia do września 2020 roku liczba osób tymczasowo aresztowanych wzrastała i osiągnęła poziom 9 466 osób. Następnie pomiędzy październikiem 2020 a grudniem 2020 roku nastąpił znaczny spadek liczby osób, względem których stosowano najsurowszy środek zapobiegawczy (o prawie 800 osób). Od grudnia 2020 roku nie sposób wykazać jednolitej tendencji w zakresie liczby osób tymczasowo aresztowanych. Wciąż jednak ponad 8500 osób przebywa w aresztach śledczych.
Wolność zgromadzeń – uaktualnienie
Freedom of assembly is guaranteed in Article 57 of the Constitution of the Republic of Poland and may only be
restricted under a law provided that such a restriction is adequate, necessary and proportionate. The most farreaching restrictions, which interfere with the essence of freedom of assembly, can only be introduced when certain extraordinary measures are introduced.
Polska w dalszym ciągu nie rozwiązała problemu długotrwałych tymczasowych aresztowań – kolejne wystąpienie HFPC do Komitetu Ministrów Rady Europy
We wrześniu Komitet Ministrów Rady Europy znów będzie zajmował się wykonywaniem wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wciąż uznawanym za niewykonany jest wyrok w sprawie Burża przeciwko Polsce, dotyczący problemu długotrwałego stosowania tymczasowego aresztowania.
Przed zbliżającym się posiedzeniem, HFPC przedstawiła Komitetowi Ministrów swoje kolejne stanowisko w tej sprawie, zgodnie z którym Komitet powinien kontynuować nadzór nad wykonaniem strasburskiego wyroku przez polskie władze.
Sąd nakazuje prokuraturze dalsze prowadzenie sprawy dot. użycia gazu pieprzowego wobec posłanki na proteście. HFPC składa opinię
Podczas protestu Strajku Kobiet 28 listopada 2020 r. w Warszawie jeden z funkcjonariuszy Policji użył wobec posłanki Barbary Nowackiej gazu pieprzowego z niewielkiej odległości, gdy okazywała ona legitymację poselską.
Grupa posłów i posłanek, w tym sama pokrzywdzona, złożyła w tej sprawie zawiadomienie do prokuratury. Po prawie pięciu miesiącach prokuratura odmówiła wszczęcia śledztwa – w jej ocenie czyny funkcjonariusza i jego przełożonych nie zawierały znamion czynu zabronionego.
29 lipca 2021 roku Sąd Okręgowy w Warszawie po rozpatrzeniu zażalenia pełnomocniczki posłanki uchylił postanowienie prokuratury i przekazał sprawę do dalszego prowadzenia.
Funkcjonowanie Europejskiego Nakazu Aresztowania w Polsce w czasie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 w 2020 roku
Komisja Europejska 6 sierpnia 2021 roku opublikowała raport dotyczący funkcjonowania Europejskiego Nakazu Aresztowania w 27 państwach członkowskich Unii Europejskiej w 2019 roku.
HFPC uzyskała w drodze dostępu do informacji publicznej od Ministerstwa Sprawiedliwości także dane dotyczące funkcjonowania Europejskiego Nakazu Aresztowania w Polsce w latach 2019–2020. Wspomniane dane pozwalają częściowo ocenić funkcjonowania ENA w czasie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2.
Uczennica wyrzucona ze szkoły za udział w protestach? HFPC interweniuje
HFPC wnioskuje do Podlaskiej Kurator Oświaty, aby wyjaśnić przyczyny wyrzucenia uczennicy z katolickiego liceum. To rezultat prośby o wsparcie, z którą do Fundacji zwróciła się pełnomocniczka działająca w sprawie nastolatki. Z jej wyjaśnień wynika, że przyczyną usunięcia ze szkoły był najprawdopodobniej udział w protestach oraz przynależność do młodzieżówki jednej z partii.
Odpowiedź Ministerstwa Sprawiedliwości na pytania HFPC o ochronę nieletnich przebywających w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich w kontekście pandemii koronawirusa
Helsińska Fundacja Praw Człowieka skierowała wniosek o udostępnienie informacji publicznej do Ministerstwa Sprawiedliwości w sprawie ochrony nieletnich przebywających w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich w związku z zagrożeniem związanym z rozprzestrzenianiem się koronawirusa. W odpowiedzi na pismo Fundacji, Ministerstwo przedstawiło szereg działań i statystyk dotyczących ochrony nieletnich.
Ognisko koronawirusa w zakładzie karnym w Garbalinie. Interwencja HFPC
Jak relacjonowała Rzeczpospolita, w lutym br., w Zakładzie Karnym w Garbalinie miało dość do wybuchu największego od początku pandemii ogniska koronawirusa w polskiej jednostce penitencjarnej. Tylko w ciągu kilku dni zakażonych miało zostać 82 osadzonych. Zachorować miały wszystkie osoby pracujące w hali produkcyjnej, a także część więźniów, którzy nie zaliczali się do tej grupy. Do opisywanej sytuacji miało rzekomo dojść z powodu łamania przez kierownictwo zakładu karnego wewnętrznych procedur dotyczących izolacji chorych. 5 marca 2021 r. Helsińska Fundacja Praw Człowieka wystosowała w tej sprawie pismo do Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Łodzi, wskazując, iż w związku ze specyficzną sytuacją, w jakiej znajdują się więźniowie, Europejska Konwencja Praw Człowieka rodzi wobec nich szczególny obowiązek po stronie państwa w zakresie ochrony zdrowia.
Zatrzymania i nadużycie siły: HFPC pisze do Komendanta Głównego Policji w sprawie protestów po wyroku TK
Po ogłoszeniu tzw. wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie kadencji Rzecznika Praw Obywatelskich w Warszawie ponownie miały miejsce protesty przeciwko tej decyzji. Doszło do nadużyć ze strony funkcjonariuszy Policji, które mogły naruszać gwarancje wynikające z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. HFPC ponownie wystosowała pismo do Komendanta Głównego Policji z wnioskiem o odniesienie się do opisywanych w mediach sytuacji.
HFPC interweniuje w sprawie działań Policji w Głogowie
W mediach opublikowane zostało nagranie przedstawiające zatrzymanie osoby biorącej udział w proteście. Przedstawione na nim działanie funkcjonariusza Policji wygląda na nieproporcjonalne do zachowania zatrzymywanej osoby. W piśmie do Komendanta Wojewódzkiego Policji HFPC zwróciła uwagę na konieczność podejmowania jedynie koniecznych i najmniej dolegliwych środków przymusu bezpośredniego wobec osób zatrzymywanych.
Tymczasowe aresztowanie pomimo poważnego stanu zdrowia i utrudnianie dostępu do adwokata. Zmiana środka zapobiegawczego możliwa dzięki opinii HFPC
Do HFPC zgłosili się obrońcy tymczasowo aresztowanego, wobec którego zastosowano najbardziej dolegliwy środek zapobiegawczy, pomimo poważnego stanu zdrowia (m.in. w związku z hospitalizacją i ciężkim przebiegiem COVID-19). Obrońcy zwrócili również uwagę, że ich klient, posługujący się wyłącznie językiem włoskim, nie ma możliwości komunikowania ewentualnych objawów i nieprawidłowości. Jednocześnie, jego dostęp do obrońcy jest utrudniany. Fundacja złożyła opinię w ramach postępowania o przedłużenie stosowania tymczasowego aresztowania. Sąd postanowił o zmianie środka zapobiegawczego pod warunkiem złożenia poręczenia majątkowego.
Impact of the Coronavirus Pandemic on the Criminal Justice System. Access to a Lawyer in Criminal Proceedings in Times of the Pandemic
In Poland, access to a lawyer is primarily governed by the Law of 6 June 1997 – the Code of Criminal Procedure. The understanding and interpretation of the provisions of the Code are also influenced by international standards. In this context, the EU legislative arrangements are of particular importance.
The HFHR assesses the changes introduced during the pandemic and the challenges faced by lawyers and parties to criminal proceedings.
Situation of Inmates of Polish Penitentiary Facilities During the Pandemic
A total of 172 prisons, remand centres and external detention units operate in Poland. On the eve of the outbreak of the SARS-CoV-2 coronavirus pandemic, nearly 75,000 persons were deprived of liberty in Poland, and the occupancy rate at the facilities exceeded 91%. Currently, there are 68,828 people in remand centres and prisons, and the occupancy rate at those facilities is 84.31%.
Situation of Persons in Pre-trial Detention in Polish Penitentiary Facilities During the Pandemic
The coronavirus mostly affects persons over the age of 60. Statistical data show that in recent years there are increasingly more persons from this age group among the persons in pre-trial detention. On the eve of the pandemic, there were nearly 500 of them in Poland, which accounted for 5% of the persons detained on remand.
Freedom of Assembly During the Pandemic
Freedom of assembly is guaranteed in Article 57 of the Constitution of the Republic of Poland and may only be restricted under a law provided that such a restriction is adequate, necessary and proportionate. The most far-reaching restrictions, which interfere with the essence of freedom of assembly, can only be introduced when certain extraordinary measures are introduced.
23.02.2021
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje.