Raport Komitetu Praw Człowieka nt. implementacji rekomendacji z punktów 16, 18 i 23 Wniosków końcowych z 2013 r.

Komitet Praw Człowieka na podstawie przepisów zawartych w Pakcie praw obywatelskich i politycznych ONZ przygotował raport dotyczący realizacji poszczególnych rekomendacji, które zostały przedstawione podczas okresowego przeglądu wypełniania zobowiązań przez państwa-strony Paktu (we Wnioskach końcowych – ang. concluding observations). Raport ocenia realizację zaleceń wielu państw, w tym Tadżykistanu. Został przedstawiony 21 grudnia 2015 r. podczas 115 sesji Komitetu.

Tadżykistan miał udzielić informacji nt. wdrożenia zaleceń Komitetu z punktów 16, 18 i 23 dotyczących stosowania tortur. Punkt 16. Wniosków końcowych zobowiązywał władze do zagwarantowania rejestracji faktu aresztowania osób w rozsądnym czasie i zapewnienia, że wszyscy aresztowani mogą w pełni korzystać z praw przyznanych im przez Pakt, włączając w to dostęp do pomocy prawnej, kontakt z członkami rodziny i personelem medycznym. Władze powinny zapewnić też niezależne mechanizmy kontroli wszystkich miejsc pozbawienia wolności. Punkt 18 dotyczył gwarancji niezależności i niezawisłości sędziów, a  punkt 23 Wniosków końcowych zawierał rekomendacje dotyczące rejestracji organizacji pozarządowych i gwarancji swobody ich działań.

Ogólna ocena Komitetu dotycząca realizacji rekomendacji jest negatywna. Władze udzieliły Komitetowi odpowiedzi, natomiast nie doszło do implementacji zaleceń lub też udzielona odpowiedź nie miała związku z treścią rekomendacji.

W zakresie ograniczenia Tortur władze Tadżykistanu udzieliły Komitetowi odpowiedzi, że wszystkie prawa aresztowanych są chronione przez Kodeks postępowania karnego i w pełni spełniają standardy międzynarodowe. Ponadto w czerwcu 2013 r. Sąd Najwyższy wydał orzeczenie, w którym doprecyzował przepisy regulujące aresztowanie, stosowanie środków zapobiegawczych i procedur przesłuchiwania w takich przypadkach.

Raport alternatywny do rządowej odpowiedzi, przygotowany przez Koalicję organizacji pozarządowych przeciwko torturom w Tadżykistanie, wskazuje jednak na liczne zaniechania. Przede wszystkim podkreślono, że ustawodawstwo dotyczące stosowania aresztu jest nieprecyzyjne, a od 2004 r. Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża jest pozbawiony możliwości kontroli aresztów. Więcej informacji o raporcie dostępnych jest tutaj.

Komitet podkreślił, że nie otrzymał wystarczającej ilości informacji od władz Tadżykistanu na temat implementacji orzeczenia Sądu Najwyższego ani tego, od którego momentu osoba jest uważana za aresztowaną i jakie są działania wymiaru sprawiedliwości by zapewnić, że każda aresztowana osoba jest w pełni poinformowana o przysługujących jej prawach. Komitet wzywa do przedstawienia dodatkowych informacji również na temat dopuszczania do prowadzenia niezależnych kontroli w aresztach.

Władze nie przedstawiły również żadnych informacji na temat rejestracji organizacji pozarządowych i wolności zrzeszania się, choć we Wnioskach końcowych wezwano do zmiany regulacji i przywrócenia do działania wszystkich organizacji, które zostały zamknięte niezgodnie z prawem i z zastosowaniem nieproporcjonalnych restrykcji. O trudnej sytuacji działaczy na rzecz praw człowieka i mocnych ograniczeniach swobody stowarzyszania informował m.in. ww. raport alternatywny.

Pełen raport Komitetu Praw Człowieka dostępny jest tutaj.