Regres demokratycznych i wolnościowych standardów praw człowieka – stanowisko Komitetu Helsińskiego w Polsce

„Dwa lata, jakie minęły od listopada 2015 r., przyniosły najwięcej wyzwań i zagrożeń dla praw i wolności człowieka w całym okresie po 1989 roku” – czytamy w wydanym dziś stanowisku Komitetu Helsińskiego w Polsce.

W swoim stanowisku członkowie Komitetu wskazują, że od końca 2015 r. nastąpił szereg wydarzeń, które wymagały zintensyfikowania wysiłków w zakresie monitorowania przestrzegania praw człowieka. Wśród tych wydarzeń są przede wszystkim narastający kryzys konstytucyjny, zmiany ustawodawcze prowadzące do wyłączenia efektywnej kontroli konstytucyjności i ograniczenie gwarancyjnej roli sądownictwa w podziale władz.

Stanowiska Komitetu Helsińskiego w Polsce

Komitet Helsiński w Polsce od 1983 roku monitoruje naruszanie praw i podstawowych wolności, bada zgodność ustawodawstwa polskiego ze zobowiązaniami międzynarodowymi. Od roku 1990 Komitet współtowarzyszy w swojej misji Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. W ciągu ostatnich dwóch lat wspólnie z Helsińską Fundacją Praw Człowieka Komitet dziesiątki razy zabierał głos w kwestiach dotyczących ochrony praworządności i praw człowieka w Polsce.

„Wypowiadaliśmy się przeciw supremacji siły nad prawem i zerwaniu z koncepcją Konstytucji jako aktu adresowanego nie tylko do obywateli ale do każdego znajdującego się pod władztwem państwa polskiego; aktu wymagającego rzetelnej współpracy trzech władz” – czytamy w stanowisku Komitetu.

Komitet Helsiński w Polsce wypowiadał się także przeciwko m.in. zmianom w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym, zmianom w prawie o zgromadzeniach, nowelizacji ustawy o ustroju sądów powszechnych, czy nowelizacji ustaw o Sądzie Najwyższym i  Krajowej Radzie Sądownictwa.

Regres demokratycznych i wolnościowych standardów praw człowieka

W wydanym dziś stanowisku członkowie Komitetu Helsińskiego w Polsce wskazują, że wprowadzone zmiany ustawodawcze stanowiły „systematyczną budowę „ciągu technologicznego”, polegającego na szeroko zakrojonych zmianach ustawodawstwa ograniczającego sferę wolności jednostki i jednoczesne przygotowywanie gruntu do zwiększenia arbitralnego, nieprzejrzystego i nieobjętego efektywną kontrolą sądową działania władzy wykonawczej”.

Ten negatywny trend objawił się przez m.in. zmiany w prawie wyłączające efektywną kontrolę konstytucyjności w dotychczasowej postaci realizowaną przez Trybunał Konstytucyjny; praktyczne zakwestionowanie zasady społeczeństwa otwartego dla wszystkich, co zaowocowało zmianą polityki wobec mniejszościowych grup społecznych; zmiana pozycji sądownictwa w podziale władz i ograniczenie przez to jego gwarancyjnej roli, jak również likwidację mediów publicznych czy korpusu służby cywilnej, a także podporządkowanie ustawodawcy i rządu władzy centralnego ośrodka dyspozycji politycznej.

„Będziemy monitorować, oceniać i upubliczniać zachodzące zmiany i procesy destrukcji mając świadomość, że działamy w warunkach regresu demokratycznych i wolnościowych standardów praw człowieka i odejścia od konstytucyjnych zasad państwa prawa” – napisali członkowie Komitetu Helsińskiego w Polsce.

Stanowisko Komitetu Helsińskiego w Polsce dostępne jest tutaj.