Uwagi Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka do projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii

♦ Helsińska Fundacja Praw Człowieka zabrała głos w trakcie konsultacji rozporządzenia Rady Ministrów wprowadzających ograniczenia związane ze stanem epidemii.

♦ HFPC zwróciła w nich uwagę na konieczność zniesienia całkowitego zakazu zgromadzeń publicznych.  

W ocenie HFPC obecny zakaz zgromadzeń nie ma dostatecznej legitymacji w przepisach rangi ustawowej. Rozwiązania przewidziane w ustawie o zwalczaniu chorób zakaźnych, zdaniem Fundacji, pozwalają Radzie Ministrów wyłącznie na wprowadzenie zakazu odbywania widowisk i zgromadzeń komercyjnych, a nie faktycznego wyłączenia konstytucyjnej wolności zgromadzeń.

Fundacja zwróciła uwagę, że obecne przepisy prawa o zgromadzeniach pozwalają organom jednostek samorządu terytorialnego na zakazanie zgromadzeń, których przeprowadzenie mogłoby narazić na zagrożenie zdrowie publiczne. W przeciwieństwie do obecnych rozwiązań, takie postępowanie pozwoliłoby na proporcjonalną ingerencję w podstawową wolność polityczną jednostki.

„Zapewnienie wolności zgromadzeń jest konieczne wobec procedowania przez Sejm RP ustaw bezpośrednio zagrażających prawom jednostek” – tłumaczy Marcin Wolny, prawnik HFPC.

Fundacja zwróciła również uwagę na to, że wolność zgromadzeń traktowana jest obecnie znacznie bardziej restrykcyjnie niż inne konstytucyjne wolności, a w szczególności wolność wyznania. Tymczasem nie ma konstytucyjnych podstaw do różnicowania możliwości korzystania przez obywateli z wolności zgromadzeń i wolności wyznania.

„Skoro uznajemy, że określona grupa osób, może w sposób bezpieczny znajdować się razem w kościele, to powinniśmy te same kryteria stosować do osób uczestniczących w zgromadzeniach” – dodaje Marcin Wolny, prawnik HFPC.

Zdaniem Fundacji, korzystanie z wolności zgromadzeń może odbywać się w sposób bezpieczny. Nie ma przeszkód, aby wprowadzić obowiązek zachowania w ich trakcie odległości od drugiej osoby, czy wymogu zakładania masek i rękawiczek.

„Niedawny przykład zgromadzenia, które odbyło się w Izraelu, pokazuje, że jest to możliwe” – wskazuje Marcin Wolny.

Opinia została przygotowana w ramach grantu Funduszu Obywatelskiego „Bezpieczeństwo a wolność. Prawa człowieka w czasie pandemii”, zarządzanego przez Fundację dla Polski.

Do pobrania:

• Uwagi projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii