W trzeciej tarczy antykryzysowej znalazły się przepisy bez związku ze stanem epidemii. Uwagi HFPC do projektu

Osłabienie samorządu prokuratorskiego, zmiany w ustawie o Komisji ds. pedofilii oraz wprowadzenie zdalnych rozpraw w postępowaniu cywilnym i sądowo-administracyjnym – to niektóre zmiany, które znalazły się trzeciej wersji tarczy uchwalonej przez Radę Ministrów. HFPC przedstawiła wobec niej stanowisko.

W opinii, Fundacja zwróciła uwagę na to, aby rozwiązania przyjmowane w związku z epidemią wirusa COVID-19 funkcjonalnie były związane z przeciwdziałaniem skutkom epidemii lub nadchodzącego kryzysu ekonomicznego. HFPC podniosła, że rządząca większość parlamentarna nie powinna wykorzystywać ustaw procedowanych w nadzwyczajnych warunkach do przemycania rozwiązań budzących wątpliwości i kontrowersje. Bezpośrednio wskazała przy tym na zmiany w Prawie Telekomunikacyjnym, zmierzające do odwołania prezesa Urzędu Kontroli Elektronicznej i zmiany sposobu jego powoływania.

Dodatkowo, wskazała na zmiany w Prawie o Prokuraturze modyfikujące sposób wyboru delegatów na Zgromadzenie Prokuratorów Prokuratury Regionalnej. W następstwie wprowadzonych zmian część miejsc przeznaczonych dla delegatów wybranych przez prokuratorów zajmą prokuratorzy funkcyjni – zastępcy prokuratora regionalnego, prokuratorzy okręgowi i rejonowi. Dodatkowo, członkowie zgromadzenia będą mogli żądać zwołania zgromadzenia jedynie dla realizacji określonych zadań ustawowych.

„W naszej ocenie zmiany te w istotny sposób osłabią niezależność samorządu prokuratorskiego, a tym samym spowodują ograniczenie jego funkcji. To krok w stronę dalszego ograniczenia niezależności prokuratury” – tłumaczy Marcin Wolny, prawnik HFPC.

Projekt modyfikuje również przesłanki powoływania członków Komisji ds. pedofilii, osłabiając wymagania względem nich. Po wprowadzeniu zmian kandydaci na członków Komisji nie będą już musieli legitymować się wykształceniem prawniczym, psychologicznym czy medycznym. Wystarczyć będzie, że będą oni kawalerami odznaczenia lub orderu.

„Istnieje poważne ryzyko, że wprowadzane zmiany stanowione są pod określone osoby, które nie spełniały do tej pory obowiązujących przesłanek” – dodaje Marcin Wolny.

Fundacja pozytywnie odniosła się zaś do idei wprowadzenia możliwości zdalnego rozpoznawania spraw w postępowaniach cywilnych i sądowo-administracyjnych. Zwróciła jednak uwagę na konieczność zagwarantowania w takim aspekcie jawności zewnętrznej postępowania, a wiec możliwości obserwowania ich przez osoby inne niż strony.

„To konieczne, aby zagwarantować, że postępowania sądowe nie zostaną pozbawione przymiotu jawności, stanowiącego ważną gwarancję rzetelności postępowania sądowego” – wskazuje Marcin Wolny.

HFPC zwróciła także uwagę na zmiany w obrębie sytuacji cudzoziemców. Korzystnie odniosła się do regulacji pozwalających na modyfikację treści stosunku umownego stanowiącego podstawę wykonywania pracy przez cudzoziemców. W ocenie Fundacji, konieczne jest jednak poszerzenie katalogu cudzoziemców uprawnionych do prawa do świadczeń z pomocy społecznej o cudzoziemców posiadających kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy” czyli analogicznie, jak w przypadku świadczenia wychowawczego 500+ czy świadczeń rodzinnych.

„Rozwiązanie to pozwoli uniknąć sytuacji, w której grupa pracujących w Polsce cudzoziemców utraci z dnia na dzień jakiekolwiek środki do życia”- tłumaczy Daniel Witko, prawnik HFPC.

Stanowisko HFPC powstało w ramach projektu “Bezpieczeństwo a wolność. Prawa człowieka w czasie pandemii”, finansowanego ze środków Funduszu Obywatelskiego zarządzanego przez Fundację dla Polski.

Do pobrania:

• Pełne wystąpienie HFPC do Senackiej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych