Wiem, że… | Środki przymusu bezpośredniego

Elementarz naszych praw i obowiązków w kontakcie z Policją

Wiem, że funkcjonariusz Policji może użyć środków przymusu bezpośredniego jedynie w celu realizacji zadań nałożonych przez ustawę o Policji.

Wiem, że środków przymusu bezpośredniego używa się jedynie:

• w sposób niezbędny do osiągnięcia celów lub ich wykorzystania;
• odpowiednio (proporcjonalnie) do stopnia zagrożenia;
• wybierając środek o możliwie najmniejszej dolegliwości;
• w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę;
• do momentu osiągnięcia celu lub wykorzystania ich użycia;
• zachowując szczególną ostrożność, mając na uwadze ich właściwości, które mogłyby stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby używającej bądź osoby względem, której są używane;
• ze szczególną rozwagą;
• jako środek ostateczny.

Wiem, że funkcjonariusz Policji może użyć więcej niż jednego środka przymusu bezpośredniego, jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami.

Wiem, że Policjant może użyć jedynie siły fizycznej w postaci technik obezwładniania, jako środka przymusu bezpośredniego, w stosunku do kobiety w widocznej ciąży, osoby, której wygląd wskazuje na wiek do 13 roku życia oraz osób o widocznej niepełnosprawności. Jednakże, jeżeli funkcjonariusz Policji musi odeprzeć bezpośredni, bezprawny zamach na swoje życie lub zdrowie, a użycie siły fizycznej wobec ww. osób byłoby niewystarczające lub niemożliwe, może użyć innych środków przymusu bezpośredniego, jednak uwzględniając stan osoby, wobec której mają być użyte.

Wiem, że środków przymusu bezpośredniego można użyć lub wykorzystać je w przypadku podjęcia co najmniej jednego z poniższych działań:

• wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania zgodnie z wydanym przez uprawnionego poleceniem;
• odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby;
• przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby;
• przeciwdziałania naruszeniu porządku lub bezpieczeństwa publicznego;
• przeciwdziałania bezpośredniemu zamachowi na ochraniane przez uprawnionego obszary, obiekty lub urządzenia;
• ochrony porządku lub bezpieczeństwa na obszarach lub w obiektach chronionych przez uprawnionego;
• przeciwdziałania zamachowi na nienaruszalność granicy państwowej ustawy o ochronie granicy państwowej;
• przeciwdziałania niszczeniu mienia;
• zapewnienia bezpieczeństwa konwoju lub doprowadzenia;
• ujęcia osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;
• zatrzymania osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;
• pokonania biernego oporu;
• pokonania czynnego oporu;
• przeciwdziałania czynnościom zmierzającym do autoagresji.

Wiem, że policjant co do zasady samodzielnie podejmuje decyzję o użyciu środków przymusu bezpośredniego i może ich użyć jedynie:

• po wcześniejszym bezskutecznym wezwaniu osoby o zachowanie się zgodnego z prawem oraz,
• po uprzedzeniu jej o zamiarze użycia tych środków.

Wiem, że może m.in. nie uprzedzać o zamiarze użycia środków przymusu bezpośredniego jeżeli:

• występuje bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia lub wolności uprawnionego lub innej osoby lub
• zwłoka groziłaby niebezpieczeństwem dla dobra chronionego prawem, a środków przymusu bezpośredniego używa się prewencyjnie.

Wiem, że jeżeli użycie środków przymusu bezpośredniego spowodowało u osoby zranienie lub inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia, policjant musi udzielić niezwłocznie pierwszej pomocy, a w razie potrzeby zapewnić wezwanie karetki pogotowia.

Wiem, że policjant z każdego użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego musi sporządzić notatkę służbową.

Wiem, że w przypadku niezgodnego z prawem użycia środków przymusu bezpośredniego mogę:

• złożyć skargę na policjanta do komendanta danej jednostki policji;
• złożyć zawiadomienie do prokuratury w związku z przekroczeniem uprawnień przez policjanta;
• jeżeli doszło do zatrzymania, mogę w zażaleniu wskazać, że użycie środków przymusu bezpośredniego było nadmierne i bezprawne.

Chcesz wiedzieć więcej – zapoznaj się z:

• Art. 14 ustawy o Policji
• Art. 2, art. 6-9, 11, 34, 36, 54 ustawy o środkach przymusu i broni palnej
• Art. 1 ustawy o ochronie granicy państwowej
• Art. 231 Kodeksu karnego

Pozostałe tematy akcji “Wiem, że”:

• Formy spontanicznego sprzeciwu w miejscach publicznych
• Wolność zgromadzeń a tzw. “rozporządzenia covidowe”
• Stosowanie gazu pieprzowego
• Legitymowanie
• Mandaty
• Nagrywanie czynności służbowych policjantów
• Prawa osób nieletnich – wolność słowa i prawo do protestu
• Prawa osób nieletnich – prawa procesowe
• Przeszukanie pomieszczeń

Przydatne informacje:

• Pokojowe zgromadzenia – prawa osoby zatrzymanej i uprawnienia funkcjonariuszy Policji