< Publikacje

Nowe technologie – Nowa sprawiedliwość

Nowe technologie są obecne w każdej sferze naszego życia, co rodzi pytania zarówno o płynące z tego szanse i możliwości, jak i powodowane tym zagrożenia i wykluczenia. Ożywione dyskusje na ten temat prowadzą także obrońcy praw człowieka.

Nowe technologie mają coraz większe znaczenie dla współczesnego wymiaru sprawiedliwości. System losowania sędziów, e-wokanda, czynności procesowe z wykorzystaniem Internetu – to pierwsze rozwiązania, jakie zostały wprowadzone w Polsce. Zmiany obserwujemy także w innych krajach europejskich. Łotwa wdrożyła już proces mailowego doręczania decyzji sądowych. W Wielkiej Brytanii ofiary przemocy, które nie posiadają pełnomocnika, mogą wnioskować przez Internet o nakaz sądowy. W skali międzynarodowej dostęp do e-dowodów zwiększa skuteczność współpracy w ramach transgranicznych postępowań sądowych. Na wyzwania płynące z rozwoju nowych technologii odpowiadają także przepisy unijne – dwa lata temu została uchwalona Europejska Karta Etyczna w sprawie wykorzystania sztucznej inteligencji (AI) w systemach sądowych.

Projekt NOWE TECHNOLOGIE – NOWA SPRAWIEDLIWOŚĆ  jest realizowany przez Helsińską Fundację Praw Człowieka we współpracy z Clifford Chance.

E-rozprawy w polskich sądach – kontynuacja badania

W kwietniu 2021 r. Fundacja wystąpiła z wnioskami do dziewięciu wcześniej nieankietowanych sądów rejonowych zlokalizowanych w różnych regionach Polski. Celem badania było przede wszystkim porównanie jego wyników z efektami przytaczanej powyżej analizy i tym samym zweryfikowanie ewentualnej ewolucji praktyki polskich sądów w tym zakresie wynikającej z dłuższego okresu stosowania trybu zdalnego w postępowaniach sądowych.

Czytaj więcej

Nowe technologie – nowa sprawiedliwość – nowe pytania: najnowszy raport HFPC i Clifford Chance

Helsińska Fundacja Praw Człowieka prezentuje raport „Nowe Technologie, Nowa Sprawiedliwość, Nowe Wyzwania. Wdrażanie nowych technologii w wymiarze sprawiedliwości”, w którym autorzy analizują funkcjonowanie nowych technologii w wymiarze sprawiedliwości i przedstawiają rekomendacje dla praktyków i ustawodawcy.

W ramach prac nad raportem, przeprowadzono badania, w których aż 93 proc. ankietowanych ocenia, że polski wymiar sprawiedliwości nie wykorzystuje w odpowiednim zakresie nowych rozwiązań technologicznych. Jednocześnie zdecydowana większość, bo aż 96% ankietowanych, uznała, że wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych mogłoby usprawnić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. W ocenie ankietowanych potencjał innowacyjnych i cyfrowych rozwiązań może doprowadzić w szczególności do przyspieszenia postępowań, racjonalizacji wykorzystania czasu przez skład orzekający i pracowników sądów, uproszczenia rozpatrywania spraw, oszczędności kosztów i usprawnienia korespondencji z sądem. Z kolei wśród zagrożeń związanych z szerszym wykorzystaniem nowych technologii w sądownictwie respondenci wymieniali głównie: brak wystarczającego zabezpieczenia systemów informatycznych, ograniczenie dostępności sądu, a także efektywność udziału w postępowaniu w obliczu zjawiska wykluczenia cyfrowego.

Czytaj więcej

Materiały prawnoporównawcze do analizy wykorzystywania nowych technologii w sądownictwie wybranych krajów

Helsińska Fundacja Praw Człowieka w toku prac nad raportem Nowe Technologie, Nowa Sprawiedliwość, Nowe Pytania. Wdrażanie nowych technologii w wymiarze sprawiedliwości przeprowadziła analizę rozwiązań dotyczących stosowania nowych technologii w sądownictwie w wybranych krajach.

Analiza dotyczy regulacji i procedur w Stanach Zjednoczonych, Włoszech, Hiszpanii, Japonii, Czechach oraz Walii i Anglii.

Czytaj więcej

Czy sądy międzynarodowe są pionierami w zakresie cyfryzacji sądownictwa i czy warto za nimi podążać?

Publikujemy czwartą rozmowę z cyklu Nowe Technologie – Nowa Sprawiedliwość – Nowe Pytania, w której eksperci rozmawiali o tym, czy sądy międzynarodowe są pionierami w zakresie cyfryzacji sądownictwa i czy warto za nimi podążać?

W rozmowie udział wzięli:

• Jolanta Ojczyk, dziennikarka, prawo.pl;
• adw. Sylwia Gregorczyk-Abram, Clifford Chance;
• prof. Ireneusz Kamiński, Instytut Nauk Prawnych PAN.

Obejrzyj film

AI i algorytmy uczące w prawie – szansa na usprawnienie postępowań sądowych czy współczesny golem?

Publikujemy trzecią rozmowę z cyklu Nowe Technologie – Nowa Sprawiedliwość – Nowe Pytania, w której eksperci rozmawiali o tym, jak na wymiar sprawiedliwości wpływa sztuczna inteligencja i algorytmy uczące.

W rozmowie udział wzięli:

• Jakub Górnicki, dziennikarz, Outriders;
• mec. Kate Scott, Clifford Chance Londyn;
• Konrad Siemaszko, Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

Obejrzyj film

Problem wykluczenia cyfrowego przeszkodą w procesie cyfryzacji sądownictwa?

Druga rozmowa z cyklu Nowe Technologie – Nowa Sprawiedliwość – Nowe Pytania to debata ekspertów o tym, czy wykluczenie cyfrowe może być przeszkodą w procesie cyfryzacji sądownictwa.

W rozmowie udział wzięli:

• red. Karolina Głowacka, Radio TOK FM
• dr Marcin Szwed, Helsińska Fundacja Praw Człowieka
• Sylwia Błach, programistka Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego PAN.

Obejrzyj film

Czy cyfryzacja sądów to remedium na przewlekłość postępowań?

Prezentujemy pierwszą rozmowę z cyklu Nowe Technologie – Nowa Sprawiedliwość – Nowe Pytania, w której eksperci rozmawiali o tym, czy cyfryzacja postępowań sądowych może przyczynić się do ograniczenia przewlekłości postępowań sądowych.

W rozmowie udział wzięli:

• red. Ewa Ivanova, Gazeta Wyborcza
• dr Marcin Ciemiński, Clifford Chance Warsaw
• dr Piotr Kładoczny, Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

Obejrzyj film