„Wyrok w Strasburgu to nie koniec!” – drugie wydanie raportu na temat wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Helsińska Fundacja Praw Człowieka opublikowała drugie wydanie Raportu na temat wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Wyrok w Strasburgu to nie koniec

Po wydaniu orzeczenia przez Europejski Trybunał Praw Człowieka nadzór nad jego wykonaniem sprawuje Komitet Ministrów Rady Europy. To Komitetowi władze krajowe przedstawiają plan działań, które zamierzają podjąć w celu wykonania orzeczenia na poziomie generalnym, należą do nich m.in. zmiany legislacyjne czy też zmiany w praktyce poszczególnych organów władzy, aktywności edukacyjne i popularyzatorskie. Celem tych działań jest przeciwdziałanie wystąpieniu podobnych naruszeń w przyszłości, a tym samym zmniejszenie liczby skarg kierowanych do Trybunału, które będą dotyczyć tego samego zagadnienia. Po wypełnieniu planu, władze krajowe przedstawiają Komitetowi raporty wraz z wnioskiem o uznaniu wyroku za wykonany. Na podstawie sprawozdania rządu, Komitet Ministrów decyduje o zamknięciu sprawy lub zobowiązuje państwo do podjęcia dodatkowych działań. W trakcie postępowania przed Komitetem swoje stanowiska mogą przedkładać również organizacje pozarządowe.

Niewykonane orzeczenia –nierozwiązany problem

W najnowszej publikacji HFPC zaprezentowano wiele wyroków ETPC dotyczących spraw istotnych dla wolności i praw człowieka, które wciąż oczekują na ich pełne wykonanie przez organy krajowe. Warto podkreślić, że obecnie Komitet Ministrów sprawuje nadzór nad wykonaniem przez polskie władze około 100 orzeczeń strasburskiego Trybunału. Dotyczą one zagadnień takich jak m.in.zakaz tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, prawo do rzetelenego postępowania, wolność osobista oraz wolność słowa.

W Raporcie szczególną uwagę poświęcono wyrokom, które Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał w ostatnich latach. Fundacja opisała m.in. orzeczenia w sprawie Adamkowski i Parol, które dotyczą naruszeń prawa do rzetelnego postępowania wynikających ze stosowania przez sądy nadmiernie formalistycznej wykładni przepisów oraz nieudzielenie skarżącym, osobom pozbawionym wolności występującym w procesie cywilnym, odpowiednich pouczeń na temat zasad wnoszenia apelacji. Fundacja przywołała również wyrok w sprawie Rybicka i Solska, który związany był ze sprzeciwem bliskich ofiar katastrofy smoleńskiej wobec przeprowadzenia ekshumacji. HFPC wskazała, że pełne wykonanie powyższych wyroków wymaga zmian legislacyjnych.

W raporcie podkreślono również, że Komitet Ministrów Rady Europy wciąż za niewystarczające uznaje działania podjęte przez polskie władze po wydaniu w lipcu 2015 r. przez ETPC wyroku w sprawie Rutkowski przeciwko Polsce, który dotyczy przewlekłości postępowań sądowych. Również w ocenie Fundacji problem ten nadal nie został rozwiązany, a instytucja skargi na przewlekłość nie działa dostatecznie skutecznie.

Kolejne posiedzenie Komitetu

Już w grudniu Komitet Ministrów Rady Europy po raz kolejny będzie analizował realizację wytycznych zawartych w strasburskich wyrokach przez państwa członkowskie Rady Europy. Tym razem na agendzie Komitetu znalazł się wyrok w sprawie Grabowski przeciwko Polsce, który dotyczy postępowania w sprawach nieletnich oraz umieszczenia w schronisku dla nieletnich.

Do pobrania:

• „Wyrok w Strasburgu to nie koniec!” – drugie wydanie raportu na temat wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Zobacz powiązane:

• „Wyrok w Strasburgu to nie koniec!” – raport na temat wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wydanie pierwsze